Fort aan de Buursteeg op de grens van Ede, Veenendaal en Renswoude vormde één van de meest ambitieuze projecten in de Grebbelinie. Door de centrale ligging dichtbij de A12 en station De klomp-Veenendaal is het goed bereikbaar. Als knooppunt in tal van fiets- en wandelpaden een prachtig startpunt om de linie te ontdekken. De reconstructie van het fort is voltooid en werd gevierd op 7 maart 2014, tijdens een platformbijeenkomst.
Het Fort aan de Buursteeg is hersteld aan de hand van het ontwerp van Michael van Gessel en Patrick Mc Cabe (REDscape). De Stichting Grebbelinie heeft historische kaarten, achtergrondinformatie en profielen geleverd. De zelfde stichting speelde een rol bij de inrichting van het bezoekerscentrum dat door de provincie Utrecht en Staatsbosbeheer werd gerealiseerd op het fort in 2017.
Tijdlijn van het project
Juli 2017. Het Grebbelinie bezoekerscentrum wordt geopend op het fort. Zie ook: project Bezoekerscentrum…
Juni 2017. De Stichting Grebbelinie herstelt met het bezoekerscentrum een kazemat voor pantserafweergeschut met de originele betonnen wanden. Voorts wordt een restant van een kazemat herplaatst op het bastion.
Maart 2016. De Gebiedscoöperatie O-gen maakt bekend dat deze ledenorganisatie verhuist naar het te bouwen bezoekerscentrum op het Fort aan de Buursteeg, dat in samenwerking met de provincie Utrecht, Staatsbosbeheer en de Grebbelounge wordt gerealiseerd en vormgegeven. De aanbesteding is gestart. De concepttekeningen liggen klaar.
Februari 2015. Ontwerp museaal concept bezoekerscentrum gereed. Het concept werd in samenspraak met de provincie Utrecht en de Gebiedscoöperatie O-gen ontwikkeld door Podium.
Mei 2014. Het eerste evenement wordt georganiseerd op het fort: vrijwilligers van de Stichting Grebbelinie organiseerden de Grebbeliniedag en ontvingen vele honderden bezoekers.
April 2014. Het terreplein en de wallen zijn ingezaaid.
Maart 2014. Met het afgraven van de laatste dam in de gracht is de reconstructie van het fort voltooid. Onder grote belangstelling werd het behaalde resultaat met kanonschoten gevierd. Hierbij werd tevens een fietsgids gepresenteerd, die aansluit bij de toekomstige uitstraling van het fort: de linie ontdekken met het Fort aan de Buursteeg als infopunt en uitvalsbasis. Ondernemers tekenden met de gemeenten, Staatsbosbeheer en de provincie Utrecht een samenwerkingsovereenkomst.
Februari 2014. Het terreplein is geëgaliseerd. Een klein aantal parkeerplaatsen (20) wordt aangelegd in het fort. Eenvoudige betonnen trapjes maken het voor wandelaars mogelijk om de hogere delen van het fort te bereiken. Het grote noordelijke bastion wordt op hoogte gebracht en de borstwering langs het gehele frontzijde komt gereed.
Januari 2014. Aan de Schalm komt een lage coupure in de hoofdwal met zandzakken. Met graafmachines en een hijskraan wordt kazemat S57a verplaatst, zodat deze zichtbaar blijft voor het toekomstige publiek. Het voormalige campinggebouw wordt afgebroken en het terrein geëgaliseerd. De wallen worden voorzien van een laag aarde, die geschikt is voor het inzaaien van gras.
December 2013. De courtine of hoofdwal wordt hersteld. Deze wal verbond het noordelijke met het zuidelijke bastion tot de komst van de spoorlijn. Afgezien van een smalle dam wordt de gehele gracht aan de frontzijde uitgegraven. Het noordelijk bastion krijgt de originele hoogte met een extra verhoging in de uiterste hoek, een zogenaamde bonnet. De toegangsweg (Schalm) krijgt een klinkerbestrating. Het restant van de S3a kazemat wordt verplaatst naar de hoek van de gracht. De redoute vanaf december 2013 weer geheel onder profiel.
November 2013. Er is zand en puin verwijderd uit de binnengracht tussen de redoute en het terreplein. Er staat voor het eerst in tientallen jaren weer water in. Ook de gracht tussen lunet en redoute wordt weer watervoerend gemaakt. De lunet zelf wordt deze maand ook weer van het historische profiel voorzien. Tenslotte wordt de buitengracht voor het noordelijk bastion stukje bij beetje uitgegraven. Eind november was driekwart van de gracht gereed.
Oktober 2013. Terwijl het saneringswerk doorgaat wordt aan de achterzijde van het fort de keelgracht onder profiel gebracht. Om veiligheidsredenen wordt op verdachte plekken tevens met detectiemateriaal naar eventueel achtergelaten oorlogsmateriaal gezocht. Met een zeefmachine wordt de grond verder gezuiverd. De aarden wallen in de redoute worden hersteld: borstwering, banketten en geschutsemplacementen worden weer zichtbaar.
September 2013. Het fortterrein wordt gesaneerd en geëgaliseerd. Vrachtwagens voeren het puin af. Tijdens de werkzaamheden wordt opnieuw een zwaar beschadigde kazemat ontdekt. Onderzoek van de Stichting Grebbelinie leert dat het gaat om een relatief zeldzame kazemat voor zware mitrailleur. Aan de voorzijde van het fort wordt een deel van de gracht onder profiel gebracht en uitgebaggerd.
April 2013. Archeologisch onderzoek levert interessante gegevens op m.b.t. loopgraven en kazematten. Hierbij wordt aan de hand van luchtfoto’s en veldonderzoek het voormalige tracé van de loopgraven vastgelegd. Er blijkt o.a. uit hoe precies het opruimwerk na de oorlog is geweest. Alle planken, camouflagemateriaal en zelfs de meeste spijkers zijn verwijderd. Er worden geen explosieve materialen, wapens of uitrustingstukken aangetroffen. Het werk wordt uitgevoerd door Archeologisch adviesbureau RAAP.
Augustus 2012. Milieuonderzoek naar het materiaal dat tijdens de campingperiode in de grond terecht is gekomen. Afvoer van puin na inspectie. Voortgang detectieonderzoek door ECG, Explosive Clearance Group. Hierbij is vooralsnog geen explosief materiaal aangetroffen.
Juli 2012. Grof materiaal van het terrein wordt door een breker verpulverd. Het betrof voornamelijk beton en bakstenen van de voormalige campinggebouwen. Om te voorkomen dat waardevol materiaal zou verdwijnen wordt onderzoek gedaan. Hierbij wordt een militaire grenspaal gevonden, daterend uit het midden van de 19e eeuw.
Juni 2012. Omdat het Fort aan de Buursteeg een militair werk betreft en de spoorlijn door het werk voert, moet er rekening worden gehouden met explosief materiaal. De spoorlijn was immers doelwit van geallieerde luchtaanvallen. Het onderzoek levert echter geen ‘bommen en granaten’ op, slechts een fragment van een munitiekistje wordt gevonden, evenals enige spandraden die herinneren aan de loopgraven.
Mei 2012. De bovenste 30 cm van het Fort aan de Buursteeg worden gezeefd. De opbrengst is grotendeels onderzocht, maar levert geen belangrijk materiaal op. Op de oostelijke hoek van de lunet wordt echter wel een vondst gedaan, namelijk het beschadigde betonnen omhulsel restant van een gietstalen kazemat. De kazemat is al in 1941 door de Duitse bezetter vernield. Er wordt onderzocht welke waarde het veelal losse materiaal vertegenwoordigd.
April 2012. De bovenste 30 cm van het fort worden ontdaan van puin, kabels en overig materiaal. Interessante vondsten worden in een depot opgeslagen. Op 11 april arriveerde tevens een drietal kochbunkers uit Renswoude in het depot. Delen van een vernielde S3 kazemat werden verspreid over het terrein aangetroffen.
Maart 2012. De gebouwen op het terrein worden gesloopt, kabels en leidingen verwijderd. Materiaal dat duidt op de vestinggeschiedenis van het fort wordt gerapporteerd. Minimaal 1 onderkomen (mogelijk 2) voor pantserafweergeschut wordt aangetroffen. Grote brokken beton vormen het restant.
Februari 2012. Op een goed bezochte startbijeenkomst werd bij de noordelijke gracht van het Fort aan de Buursteeg formeel de schop in de grond gestoken. Gedeputeerde Pennarts benadrukte het belang voor de provincies en gemeenten. Enkele dagen later startten de werkzaamheden met het kappen en snoeien van de campingbeplanting. Fotoserie Geo van Geffen…
Januari 2012. Het fortterrein wordt leeggemaakt, Sport Totaal dat het tijdelijk gebruikte verhuist naar Allurepark De Lucht. Er vinden tevens bodemonderzoeken plaats door Buro Boot.